فروید، در سخنرانی خود به سال 1892 در آمریکا، در مرود غلبه
داشتن نیروها و غرایز جنسی به عنوان موثرترین عامل محرک در شکل گیری عقدههای
سرکوب شده می گوید: افراد در برابر اظهار نظر من مبنی بر اینکه هیجانات جنسی
بیشترین نقش را در ایجاد انگیزش‌های بیماری‌زا داشته‌اند، غالبا با این پرسش مواجه
می‌شوند که: چرا سایر هیجانات و عواطف انسانی نباید در پدیده‌یی که آن را سرکوب و
شکل‌گیری جایگزین‌ها خوانده‌ام، نقش داشته باشند؟
تنها پاسخی که می‌توانم بدهم این است که نمی‌دانم چرا باید
چنین باشد و راستش هیچ اعتراضی ندارم اگر چنین باشد و عوامل دیگری دست بالا را در
این فرایند داشته باشند،؛ اما تجربه نشان داده است که آنان این بار را حمل نمی‌کنند
و این بار بیشتر و بیشتر بر عهده و بر دوش عوامل و هیجانات جنسی است، اما متاسفم
که نمی‌توان جانشینی برای این نیروها پیدا کرد و عوامل بازیافت و ظهور این عوارض
روانی را متوجه آن دیگر عوامل دانست.
سوالی که برای من پیش می‌آید چیزی است شبیه اینکه اول مرغ
بوده است یا تخم مرغ؟ آیا غریزه‌ها و هیجانات جنسی در طول تاریخ زندگی بشر شکلی
تحقیرآمیز و جایگاهی تابو-وار یافته است چنان که از انظار عمومی حذف شده و در
تاریک‌ترین و خلوت‌ترین گوشه‌ی زندگی انسان‌ها محبوس شده است، و حرف زدن درباره‌ی
آن و حتی تظاهر به داشتن میل به آن به گونه‌ای همراه گشته است با تحقیر و طرد
اجتماعی، آن هم با چنین قوتی که در تاریخ جوامع و تاریخ ادیان می‌بینیم، و به جهت این سرکوب شدید است که این میل، تبدیل
به بزرگترین قوه در به وجود آوردن عقدههای سرکوب شده‌ی ضمیر ناخوداگاه شده است؛
و یا برعکس، به دلیل شدید بودن این میل و نیروی مخرب یا زایای همراه با آن بوده
است که چنین از سطح عمومی پس رانده شده و هم‌گام با رانده شدن به پستو‌های خانه‌ها،
به پستو و کنج‌های تاریک ناخوداگاه نیز رسوخ کرده است؟
و اگر این میل چنین قدرت‌مند است، چرا آدمی این طور به جنگ
با این رانه‌ی قدرت‌مند وجود خود برخواسته و چنین لفافه ای از تقدس و حرمت و
اسرارآمیزی و تابو بودن بر گرد آن کشیده است؟
به عبارت ساده: چه مرضی داشتی آخه آدم نا حسابی؟!!
.
و در پاسخ به کامنت یکی از دوستان:
.
اینکه در جوامبع استبدادی، و یا حتی پیشا استبدادی این بحث انگشت گذاشتن روی جنسیت توسط حاکمان به چه
کار آمده، نسبت به حرف من، بحثی ثانویه است. استبداد به چیزهایی چنگ می اندازد که
توانایی سرکوب کردن را داشته باشد، پس این پرهیز و رفتار زاهدانه خیلی پیش از آنکه
به کار دولت ها بیاید، در میان فرهنگ مردمان شکل گرفته بوده. البته برایم جالب است
بدانم نسبت دین با این قضیه چیست، چون تصور خودم این است که دین هم به گونه ای
اخلاق سازمان یافته است که نسبت به زمان شکل گیری این مساله باید متاخرتر باشد،
منظورم این است که هنگامی که به دوره ی دین ورزی جوامع می رسیم، اخلاق ضدِ جنسی و
تابو شدن این مسائل، از مدت ها قبل شکل گرفته است و دین فقط شکل سازمان یافته تر و
ساختار یافته تر آن است.
برگردیم به انسان اولیه، خیلی خیلی در تاریخ به عقب
برویم، چرا یک موجود زنده باید بر علیه یکی از قوی ترین تمایلات خود بشورد؟ پیدایش
تک همسری را با دوران پدرسالاری و یک جا نشینی انسان (و قضیه ی میراث و زمین و
......) در نسبت دانسته اند. در این صورت، آیا این میل به تصاحب و قدرت در انسان این
قدر قوی تر از آن میل غریزی اولیه بوده است؟ به نظرم می آید که گویا عقل انسان بر
علیه خود او شوریده و او را به اسارت در آورده است. احتمالا هرچه در تمدن عقب تر
برویم، فاصله ی کمتری میان خوداگاه (ایگو) و ناخوداگاه و ضمیر پنهان (اید) می
یابیم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر